Τι λένε τα δεδομένα για τον οικογενειακό γιατρό / πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας
Στο εθνικό σύστημα υγείας στην Ελλάδα λείπει ο οικογενειακός γιατρός. Τίποτα στην υγεία δεν είναι τόσο σοβαρό όσο η έλλειψη του οικογενειακού γιατρού. Του πιο σημαντικού θεσμού της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Είναι αποδεδειγμένο εδώ και δεκαετίες ότι τα συστήματα υγείας που επικεντρώνονται στην πρωτοβάθμια φροντίδα – οικογενειακή ιατρική είναι πιο αποτελεσματικά, πιο αποδοτικά και πιο δίκαια. Έχουμε λιγότερα ποσοστά θανάτων (από όλες τις αιτίες), λιγότερη χρήση των επειγόντων και των νοσοκομείων. Καλύτερη πρόληψη, καλύτερη διαχείριση των καρκίνων, λιγότερες περιττές εξετάσεις και λιγότερη κατανάλωση φάρμακων. Μεγαλύτερη ικανοποίηση των ασθενών και μείωση των ανισοτήτων(1-13).
Γιατί μας χρειάζεται ο πολίτης
Ο οικογενειακός γιατρός είναι ο γιατρός που χρειάζεται περισσότερο ο πολίτης. Οι υπόλοιπες ειδικότητες είναι επικεντρωμένες σε όργανα, παθήσεις, τεχνολογίες, ηλικίες, φύλλο. Ο οικογενειακός γιατρός επικεντρώνεται στον ασθενή. Χτίζεται μια σταθερή σχέση μεταξύ γιατρού-ασθενή – οικογένειας. Αυτή την προσωπική επαφή απολαμβάνουν περισσότερο οι ασθενείς και οι γιατροί. Σχεδόν το 90% των θεμάτων υγείας καθ’ όλη την ζωή των ασθενών καλύπτεται από τον οικογενειακό γιατρό.
Χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν την γενική – οικογενειακή ιατρική
Για τον κάθε ασθενή σημασία έχει ο γιατρός να είναι καλός ακροατής, να του εξηγεί, να οργανώνει θεραπευτικά πλάνα και να τον καθοδηγεί σε θέματα υγείας. Να τον αντιμετωπίζει σαν άτομο και όχι σαν ασθένεια. Η δουλειά της γενικής ιατρικής είναι από την φύση της αυτή. Οι βασικές αξίες πάνω στις οποίες χτίστηκε η ειδικότητα είναι:
- η πρόληψη
- η άμεση αντιμετώπιση προβλημάτων
- η διαχείριση χρόνιων παθήσεων
- η παροχή φροντίδας σε ασθενή που πλησιάζει στο τέλος της ζωής του
- ο συντονισμός/ καθοδήγηση μέσα στο σύστημα υγείας
Η οικολογία του συστήματος υγείας.
Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται στην πράξη η δουλειά του οικογενειακού γιατρού (μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίζονται σε περισσότερα από ένα γκρουπ).
Green LA, Fryer GE Jr, Yawn BP, Lanier D, Dovey SM. The ecology of medical care revisited. N Engl J Med 2001;344:2022
Εικόνα 1:
- 327 ασθενείς αναζητούν ιατρική συμβουλή
- από τους 217 πολίτες που επισκέπτονται γιατρό οι μισοί (113) απευθύνονται σε οικογενειακό γιατρό
- 21 άτομα απευθύνονται στα νοσοκομεία
Οικογενειακός γιατρός και κοινωνική ευθύνη
Ο οικογενειακός γιατρός διαχειρίζεται την υγεία των ασθενών του και εξοικονομεί τα χρήματά τους. Σίγουρα δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα. Είναι όμως ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε συστήματος υγείας που φροντίζει για την επιβίωση του. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παρέχει τα απαραίτητα στους πολίτες. Είναι προς όφελος όλων μας να υπάρχει σωστή διαχείριση των οικονομικών πόρων. Μπορεί επί του παρόντος να μην είμαστε ικανοποιημένοι με τις παροχές αλλά σκεφτείτε το ενδεχόμενο να καταρρεύσει εντελώς το δημόσιο σύστημα υγείας.
Σε ποιο γιατρό έχετε αναθέσει να είναι ο οικογενειακός σας γιατρός;
Βιβλιογραφία
- Starfield B. Is primary care essential? Lancet 1994; 344:1129-33.
- Bindman AB, Grumbach K, osmond D, Komaromy M, Vranizan K, Lurie n, et al. Preventable hospitalizations and access to health care. JAMA 1995:274:305-11.
- Wasson JH, Sauvigne Ae, Mogielnicki RP, Frey WG, Sox CH, Gaudette C, et al. Continuity of outpatient medical care in elderly men. A randomized trial. JAMA 1984;252:2413-7.
- Bindman AB, Grumbach K, osmond D, Vranizan K, Stewart AL. Primary care and receipt of preventive services. J Gen Intern Med 1996;11:269-76.
- Dietrich AJ, Goldberg H. Preventive content of adult primary care: do generalists and subspecialists differ? Am J Public Health 1984;74:223-7.
- the importance of primary care physicians as the usual source of healthcare in the achievement of prevention goals. Am Fam Physician 2000;62:1968.
- Ferrante JM, Gonzalez eC, Pal n, Roetzheim RG. effects of physician supply on early detection of breast cancer. J Am Board Fam Pract 2000;13:408-14.
- Campbell RJ, Ramirez AM, Perez K, Roetzheim RG. Cervical cancer rates and the supply of primary care physicians in Florida. Fam Med 2003;35:60-4.
- Roetzheim RG, Gonzalez eC, Ramirez A, Campbell R, van Durme DJ. Primary care physician supply and colorectal cancer. J Fam Pract 2001;50:1027-31.
- Greenfield S, nelson eC, Zubkoff M, Manning W, Rogers W, Kravits RL, et al. Variations in resource utilization among medical specialties and systems of care. Results from the medical outcomes study. JAMA 1992;267:1624-30.
- Forrest CB, Starfield B. the effect of first-contact care with primary care clinicians on ambulatory health care expenditures. J Fam Pract 1996;43:40-8.
- Shi L, Starfield B, Politzer R, Regan J. Primary care, self-rated health, and reductions in social disparities in health. Health Serv Res 2002;37:529-50.
- Lohr Kn, Brook RH, Kamberg CJ, Goldberg GA, Lei- bowitz A, Keesey J, et al. Use of medical care in the Rand Health Insurance experiment. Diagnosis- and ser- vice-specific analyses in a randomized controlled trial. Med Care 1986;24(9 suppl):S1-87.