O Dr. Google στη σύγχρονη ιατρική
Οποιοδήποτε θέμα και να μας απασχολεί, είτε πρόκειται για αγορές είτε για διασκέδαση ,είτε για παροχή υπηρεσιών το πρώτο πράγμα που κάνουμε σήμερα είναι να ψάξουμε στο διαδίκτυο.”Googlare to” λέμε όταν κάποιος θέλει να μάθει κάτι. Η εταιρία Google αναφέρει ότι όλες οι αναζητήσεις που γίνονται στο ιντερνέτ σε μία μέρα του 2016 ισούνται με το άθροισμα των αναζητήσεων που έγιναν κατά την διάρκεια όλου του έτους 2003. Μετά την διασκέδαση η υγεία αποτελεί τον 2ο πιο συχνό λόγο αναζήτησης πληροφοριών. Οι πληροφορίες που μπορεί κανείς να αντλήσει για την υγεία είναι τόσες πολλές, που η διαχείρισή τους είναι αδύνατη, αν δεν υπάρχει κριτική σκέψη και υπόβαθρο για να ερμηνευτούν. Οι πηγές προέρχονται από ιστοσελίδες επιστημονικών εταιριών, οργανισμών, συστημάτων υγείας, γιατρών, blogs ομάδων ασθενών ή ακόμη και από άσχετες με το αντικείμενο ιστοσελίδες. Συνήθως όσο πιο επιστημονικά βασισμένη είναι η πληροφόρηση που βρίσκουμε τόσο πιο απρόσωπη γίνεται. Κι όμως ο ασθενής θέλει πληροφόρηση που να αφορά το πρόβλημά του και όχι γενικές γνώσεις. Επειδή όμως ο κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός, με διαφορετικό ιστορικό, διαφορετική επίδραση από τον περιβάλλον και διαφορετικά συνοδά προβλήματα μία λύση για όλους δεν υπάρχει. Τα πράγματα περιπλέκονται…
Τι γίνεται λοιπόν με το ιντερνέτ; Είναι άχρηστη πληροφορία; Πρέπει ο ασθενής να το συμβουλεύεται; Τι στάση πρέπει να έχει ο ιατρός απέναντι στο ιντερνέτ και απέναντι στον ασθενή που ενημερώνεται;
Ακομά και Ιστορικά να το εξετάσουμε ζούμε πλέον στην ψηφιακή εποχή. Εικόνα, ήχος, βιβλία, γνώση, τέχνες, ιατρική, όλα έχουν ψηφιοποιηθεί. Έχει δημιουργηθεί ένας καινούργιος κόσμος, ο οποίος δεν έχει όρια χώρου και χρόνου. Είναι εκεί και μας περιμένει όποτε εμείς το θελήσουμε. Αυτός ο νέος ψηφιακός κόσμος έχει δημιουργηθεί για να εξυπηρετεί την “αναλογική” καθημερινότητά μας. Ολή αυτή η διαθέσιμη πληροφορία έχει την δυνατότητα να προτείνει προσωποποιημένες παροχές για όλων των ειδών τα προβλήματα και όχι μόνο. Η ιατρική δεν θα μπορούσε να μην εξελιχθεί υπό την τόσο έντονη επίδραση της ψηφιοποίησης. Έχει επηρεαστεί στην κεντρική της θεώρηση. Έχει μεταλλαχτεί από νόσο-ιατρό-κεντρική σε ασθενο-κεντρική. Όλες οι θεραπείες και οι λύσεις είναι εξατομικευμένες. Δεν μιλάμε πλέον για ασθένειες αλλά για ασθενείς με προβλήματα υγείας. Ακόμη και η θεραπεία πλέον θα έλεγε κανείς ότι «ράβεται σαν κοστούμι» πάνω στον ασθενή.
Στο ιντερνέτ μπορεί κανείς να διαβάσει για τις παθήσεις και τα συμπτώματά τους. Να λάβει μία πολύ καλή εγκυκλοπαιδική γνώση για όλων των ειδών τις διαθέσιμες θεραπείες. Να διαβάσει για ιστορίες ασθενών που έχουν παρόμοια προβλήματα. Να ενημερωθεί, να ταυτιστεί, να αγχωθεί, να απελπιστεί και να ελπίσει. Αυτό που δεν μπορεί να μάθει κανείς στο ιντερνέτ είναι το πώς να εξασκήσει την ιατρική. Η ιατρική είναι κατά την άποψη μου, κάτι ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη. Χρειάζεται και θεωρία και πράξη. Βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, τα οποία δεν επαληθεύονται κάθε φορά σε όλους τους ασθενείς. Δυστυχώς 1+1 δεν κάνουν πάντα 2 στην ιατρική. Κάποιες φορές το αποτέλεσμα είναι το αναμενόμενο, άλλες φορές όμως το αποτέλεσμα του αθροίσματος είναι μικρότερο ή και μεγαλύτερο. Ο γιατρός λοιπόν χρησιμοποιεί την θεωρία και την εφαρμόζει με διάφορες παραλλαγές στον κάθε ασθενή με βάση την κρίση του και την εμπειρία. Μια μηχανή αναζήτησης – ο Δόκτωρ Google – δεν μπορεί να υποκαταστήσει έναν γιατρό – δεν έχει πάρει πτυχίο ιατρικής εξάλλου! Διότι μόνο ο γιατρός αφού αναλύσει τα δεδομένα, είναι σε θέση να συνδυάσει να αναπροσαρμόσει και να δώσει υπεύθυνα (να βάλει την υπογραφή του) και επιστημονικά προσωποποιημένη πληροφορία η/και θεραπεία στον κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποτρέψουμε τους ασθενείς από το να ενημερώνονται από το ιντερνέτ. Είναι πρωτίστως δικαίωμα τους και επιπλέον οι ασθενείς αυτοί εκφράζουν μία βαθύτερη επιθυμία. Θέλουν να κάνουν κάτι για την υγεία τους. Είναι ευαισθητοποιημένοι – δηλαδή έτοιμοι να ακούσουν τον γιατρό τους. Πολλές φορές οι γιατροί δυσανασχετούν όταν οι ασθενείς τους ενημερώνουν ότι έχουν διαβάσει στο ιντερνέτ και μάλιστα μερικές φορές προτείνουν διάγνωση και θεραπεία. Είναι μια πραγματικότητα την οποία ο γιατρός πρέπει να αποδεχτεί. Να καταλάβει ότι οι ασθενείς δεν τον εξετάζουν για αυτά που ξέρει, δεν τον υποκαθιστούν και ούτε απαιτούν να γνωρίζει την χθεσινοβραδινή ανάρτηση ή καινούργια μόδα που αναρτήθηκε στις 3:00 τα ξημερώματα, όταν ο αυτός κοιμόταν και ο ασθενής έψαχνε αγχωμένος για απαντήσεις στο ιντερνέτ. Οι ασθενείς θέλουν έγκυρη, επικαιροποιημένη, αξιόπιστη και προσωποποιημένη πληροφόρηση για το πρόβλημά τους. Δηλαδή θέλουν τον καλό τους γιατρό.
Ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει το ιντερνέτ σαν σύμμαχο, να καθοδηγήσει ακόμη και σε αυτό τον ασθενή. Να δώσει πληροφορίες για το ποιες ιστοσελίδες είναι έγκυρες, από πού θα προμηθευτεί ο ασθενής έντυπο υλικό, σε ποια φόρουμ να γραφτεί και πώς να κρίνει τις πληροφορίες που διαβάζει. Αυτό βέβαια προϋποθέτει τις ικανότητες του γιατρού και στον συγκεκριμένο τομέα..
Η αλήθεια είναι ότι το ιντερνέτ ήρθε για να μείνει. Έλυσε και θα λύσει πολλά προβλήματα ακόμη. Όμως δημιούργησε ανάγκες. Αν κάποιος θέλει να κερδίσει τα θετικά του θα πρέπει να είναι έτοιμος να πληρώσει το ανάλογο τίμημα. Διαφορετικά η ψηφιακή εποχή απλώς θα τον ξεπεράσει…